Erfgoed, algemene informatie

De gemeente Oirschot beschikt over een rijke geschiedenis en telt een groot aantal monumenten. Het gaat hierbij om meer dan 350 Archeologische -, Rijks- en Gemeentelijke Monumenten. Hierbij wordt het volgende onderscheid aangehouden:    

Archeologische monumenten

Oirschot telt 6 beschermde archeologische rijksmonumenten(externe link). 

Rijksmonumenten

De  gemeente Oirschot telt maar liefst 189 Rijksmonumenten.  Een rijksmonument is een gebouw dat door de cultuurhistorische waarde en schoonheid van nationaal belang is. De Rijksoverheid beschermt rijksmonumenten met als doel de monumentale waarde ervan te behouden. Bekijk hiervoor het rijksmonumenten register(externe link) van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE).

Beschermd dorpsgezicht

Beschermde stadsgezichten en dorpsgezichten zijn gebieden met beeldbepalende gebouwen met historische karakteristieken. Voor deze gebieden gelden aparte regels. Zo is een bestemmingsplan voor een beschermd stadsgezicht of dorpsgezicht veel gedetailleerder dan een normaal bestemmingsplan. Binnen een beschermd stadsgezicht of dorpsgezicht hoeft niet elk pand een monument te zijn.

De gemeente Oirschot heeft twee rijksbeschermde gezichten(externe link): de dorpskern van Oirschot en  het centrum van Oirschot en de oude kern De Bollen. 

Gemeentelijke monumenten

Als een gebouw van plaatselijk of regionaal belang is, kan de gemeente het op de gemeentelijke monumentenlijst zetten. De gemeente Oirschot heeft nu 145 gemeentelijke monumenten. 

De gemeente Oirschot heeft  in 2023 14 waardevolle objecten en panden aangewezen als voorlopig gemeentelijk monument. Onderaan deze pagina vindt u de lijst met voorgenomen gemeentelijke monumenten.

Overige cultuurhistorisch waardevolle objecten

De gemeente heeft in haar bestemmingsplannen objecten aangeduid als cultuurhistorisch waardevol object, beeldbepalend object of karakteristiek pand. Deze objecten zijn van bijzondere waarde vanwege hun massa, typologie of verschijningsvorm. Kijk voor de lijst met cultuurhistorische waardevolle objecten. De gemeente Oirschot heeft 70 beeldbepalende panden in Oirschot en Spoordonk geïnventariseerd en 114 beeldbepalende panden in Oost-, West- en Middelbeers.

Snelle ontwikkelingen

Interactieve Erfgoedkaart Oirschot

Begin juli 2009 hebben de gemeenten Oirschot, Reusel-De Mierden, Bladel, Eersel, Bergeijk, Heeze-Leende, Cranendonck, Waalre en Valkenswaard aan de SRE Milieudienst opdracht gegeven om een Beleidsplan Archeologische Monumentenzorg en een gemeentelijke erfgoedkaart op te stellen, waarin zowel de archeologische waarden en verwachtingen als de cultuurhistorische waarden zijn opgenomen.

Doel van de Erfgoedkaart is om het erfgoed een betere bescherming te kunnen geven via het bestemmingsplan en/of verordening, zoals in de Erfgoedwet staat omschreven. Bij de inventarisatie zijn niet alleen de nog zichtbare overblijfselen uit het verleden opgenomen, maar wordt vooral ook een overzicht gegeven van voormalige elementen en structuren met hun landsschapsgenetische context, ongeacht de mate waarin deze thans aan de oppervlakte nog zichtbaar zijn. Via de interactive erfgoedkaart(externe link) zijn de diverse archeologische en andere erfgoedwaarden nauwkeurig na te gaan. 

Erfgoed Geo Wiki Oirschot

De gemeente Oirschot heeft een Erfgoedgeowiki. Deze wiki is bedoeld om het rijke verleden van de gemeente zichtbaar te maken. De gemeente en de provincie Noord-Brabant hebben hun gegevens in kaartlagen ondergebracht. Hierdoor is er al een grote hoeveelheid aan informatie op de verschillende kaarten aan te klikken. Daarnaast zijn er diverse kaarten en routes aan de wiki toegevoegd. Ook u kunt uw bijdrage leveren door verhalen of foto’s toe te voegen. Bekijk de Erfgoed GeoWiki(externe link).  

Erfgoedregister                 

Raadpleeg het Erfgoedregister voor een volledig overzicht van al ons beschermd erfgoed.